ΑΓΩΓΗ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΖΥΓΟΥ
Οι έμπειροι δικηγόροι του γραφείου μας σας απαντούν σε σημαντικά ερωτήματα που αφορούν το κληρονομικό δικαίωμα του συζύγου και το τί γίνεται σε περίπτωση διάστασης ή σε περίπτωση έκδοσης διαζυγίου.
Ποιο είναι το κληρονομικό δικαίωμα του επιζώντος συζύγου;
Ο σύζυγος που επιζεί έχει δικαιώματα στην κληρονομιαία περιουσία που αφήνει ο κληρονομούμενος άλλος σύζυγος. Το αν κληρονομεί και το ποσοστό που κληρονομεί ο επιζών σύζυγος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το αν υπάρχουν παιδιά, αν υπάρχουν άλλοι συγγενείς του αποθανόντα, αλλά και το αν ο αποθανών σύζυγος είχε ασκήσει αγωγή διαζυγίου σε βάρος του επιζώντα συζύγου.
Σε περίπτωση που υπάρχουν τέκνα, τότε ο σύζυγος που επιζεί δικαιούται το 1/4 της κληρονομίας και τα υπόλοιπα 3/4 τα κληρονομούν τα παιδιά.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν τέκνα, τότε ο σύζυγος που επιζεί δικαιούται το 50% (το μισό) της κληρονομιάς και το υπόλοιπο 50% το δικαιούνται οι άλλοι συγγενείς του κληρονομούμενου.
Αν δεν υπάρχουν ούτε τέκνα ούτε λοιποί συγγενείς εν ζωή, τότε ο σύζυγος που επιζεί κληρονομεί το 100% της κληρονομιαίας περιουσίας.
Κληρονομεί ο επιζών σύζυγος όταν έχει εκδοθεί διαζύγιο;
Σε περίπτωση έκδοσης διαζυγίου τα πράγματα είναι ξεκάθαρα και η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ότι ο επιζών -πρώην- σύζυγος δεν κληρονομεί τον αποθανόντα πρώην σύζυγο. Αυτό ισχύει ανεξαρτήτως του αν υπάρχουν παιδιά ή άλλοι συγγενείς του αποθανόντα εν ζωή.
Τί ορίζει ο νόμος για την περίπτωση που αποβιώσει ο ένας σύζυγος πριν προλάβει να εκδοθεί το διαζύγιο;
Κατά τη διάταξη του άρθρου 1822 ΑΚ, το κληρονομικό δικαίωμα, καθώς και το δικαίωμα στο εξαίρετο του συζύγου που επιζεί, αποκλείονται, αν ο κληρονομούμενος, έχοντας βάσιμο λόγο διαζυγίου, είχε ασκήσει την αγωγή διαζυγίου κατά του συζύγου του. Οι όροι, επομένως, προς αποκλεισμό του κληρονομικού αυτού δικαιώματος είναι να είχε ο κληρονομούμενος βάσιμο λόγο διαζυγίου, δηλαδή, νόμιμη αιτία που δικαιολογεί την αιτηθείσα διάπλαση και να είχε, γι’ αυτό εναντίον του συζύγου του ασκήσει την αντίστοιχη αγωγή.
Ως νόμιμες αιτίες που δικαιολογούν τη λύση του γάμου νοείται η περίπτωση διγαμίας ή μοιχείας, η εγκατάλειψη του ενάγοντος ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο, καθώς και σε περίπτωση άσκησης από τον εναγόμενο ενδοοικογενειακής βίας εναντίον του ενάγοντος. Στους λόγους διαζυγίου γίνεται δεκτό ότι περιλαμβάνεται και ο αμάχητα τεκμαιρόμενος εκ της διετούς διάσπασης κλονισμός της έγγαμης σχέσης, ο οποίος κατά το ρητό ορισμό του νόμου θεμελιώνεται ακόμη και όταν ο λόγος του κλονισμού αφορά στο πρόσωπο του ενάγοντος.
Συνεπώς, το ανωτέρω έννομο αποτέλεσμα του αποκλεισμού του επιζήσαντος εναγόμενου συζύγου από το κληρονομικό δικαίωμα στην κληρονομία και στο εξαίρετο του αποβιώσαντος συζύγου επέρχεται ασχέτως υπαιτιότητας του εναγόμενου, αφού ο νόμος αποσυνδέει τους λόγους διαζυγίου από την υπαιτιότητα. Περαιτέρω, με το θάνατο ενός των συζύγων η περί διαζυγίου εκκρεμής δίκη καταργείται, καθόσον εκλείπει το αντικείμενό της, αφού άλλωστε η περί διαζυγίου αγωγή δεν μεταβιβάζεται στους κληρονόμους. Το δε ζήτημα, αν ο λόγος του διαζυγίου, είναι (νόμω και ουσία) βάσιμος, θα κριθεί σε νέα δίκη από τους κληρονόμους ή τον επιζώντα και δη είτε με αναγνωριστική περί τούτου αγωγή είτε με αγωγή περί κλήρου, στην οποία παρεμπιπτόντως θα κριθεί το ζήτημα.