Προγαμιαία συμβόλαια
Με τον όρο προγαμιαία συμβόλαια εννοούμε τις συμφωνίες που οι μελλοντικοί σύζυγοι κάνουν πριν από το γάμο για να ρυθμίσουν τις περιουσιακές τους σχέσεις μετά το γάμο.
Αν οι σύζυγοι δεν κάνουν κάποια σχετική συμφωνία πριν από το γάμο τότε ισχύει η αρχή της περιουσιακής αυτοτέλειας των συζύγων που καθιερώνεται από το άρθρο 1397 του Αστικού Κώδικα. Ελλείψει λοιπόν περιουσιακού συμβολαίου ή προγαμιαίου συμφώνου, όπως μερικές φορές λέγεται, μετά το γάμο οι περιουσίες των συζύγων παραμένουν χωριστές και δεν συγχωνεύονται ή ενώνονται εκ μόνου του γεγονότος του γάμου. Ως εκ τούτου, προστατεύεται η οικονομική ανεξαρτησία του κάθε συζύγου.
Στην πράξη όμως αυτό πολλές φορές είναι θεωρητικό εφόσον οι σύζυγοι κατά τη διάρκεια του γάμου συνεισφέρουν ο ένας στην περιουσία του άλλου με πολλούς τρόπους. Η συνεισφορά μπορεί να είναι είτε επειδή ο ένας σύζυγος βοηθάει στην εργασία των άλλων με οποιονδήποτε τρόπο είτε απλώς και μόνο επειδή μέσα στο γάμο αναλαμβάνει περισσότερα βάρη απ’ όσα είναι υποχρεωμένος βάσει νόμου να αναλάβει. Π.χ. ενώ οι φροντίδες του γάμου και του κοινού οίκου πρέπει να μοιράζονται ανάμεσα στους δύο συζύγους, ήτοι να υπάρχει κατανομή των απαραίτητων εργασιών, όπως καθαριότητα, μαγείρεμα, φροντίδα των παιδιών κλπ., ο ένας από τους δύο συζύγους αναλαμβάνει το 100% των εν λόγω εργασιών, χωρίς την παραμικρή βοήθεια από τον άλλον, ο οποίος αφήνεται απερίσπαστος στο να εργάζεται και να αυξάνει την περιουσία του.
Όταν, λοιπόν, δεν υπάρχει προγαμιαίο σύμφωνο ή προγαμιαίο συμβόλαιο, τότε παρότι οι σύζυγοι εξακολουθούν να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι και να μην εμπλέκονται οι περιουσίες τους, έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν από τον άλλο σύζυγο μέρος της περιουσίας που έχει αυτός αποκτήσει μετά το γάμο εφόσον έχει συνεισφέρει στην αύξηση αυτής της περιουσίας. Σε άλλες χώρες, η νομοθεσία προβλέπει ότι μετά το γάμο οι περιουσίες των συζύγων αναμειγνύονται κι αποτελούν μία ενιαία περιουσία. Σε αυτές τις χώρες, η υπογραφή προγαμιαίου συμβολαίου ή προγαμιαίου συμφώνου είναι απολύτως απαραίτητη προκειμένου να διαφυλαχθεί το χωριστό της περιουσίας του κάθε συζύγου και η αυτοτέλεια αυτής. Στην Ελλάδα, αντίθετα, ελλείψει προγαμιαίου συμβολαίου ή προγαμιαίου συμφώνου, ο νόμος ορίζει την αυτοτέλεια των περιουσιών των συζύγων.
Για περισσότερες λεπτομέρειες στο θέμα της συμμετοχής στα αποκτήματα μπορείτε να δείτε το σχετικό άρθρο στον ιστότοπό μας με τις συμβουλές των δικηγόρων μας που έχουν μεγάλη εμπειρία σε διαζύγια και θέματα οικογενειακού δικαίου.
Ενδιαφέρον είναι ότι στην Ελλάδα με προγαμιαίο συμβόλαιο ή ακόμα και μετά το γάμο και κατά τη διάρκειά του οι σύζυγοι μπορούν να επιλέξουν αντί της αυτοτέλειας των περιουσιών τους την κοινοκτημοσύνη. Σύμφωνα με το νόμο, η κοινοκτημοσύνη των συζύγων σημαίνει ότι όλα τα περιουσιακά στοιχεία αυτόματα θα ανήκουν και στους δύο κατ’ ίσα μέρη χωρίς δικαίωμα διάθεσης από τον καθένα τους του ιδανικού μεριδίου που έχει. Τέτοια προγαμιαία συμφωνία ή προγαμιαίο συμβόλαιο πρέπει να γίνει με συμβολαιογραφικό έγγραφο και να καταχωριστεί σε ειδικό βιβλίο που τηρείται γι’ αυτό το σκοπό. Για να επέλθει η κοινωνία δικαιώματος στα περιουσιακά στοιχεία των συζύγων που επιλέγουν την κοινοκτημοσύνη θα πρέπει να γίνουν και οι αντίστοιχες δικαιοπραξίες, παραδείγματος χάριν αν ένα ακίνητο ανήκει στον ένα σύζυγο κι επιλεχθεί το σύστημα της κοινοκτημοσύνης θα πρέπει να γίνει και συμβόλαιο με το οποίο ο σύζυγος που έχει το ακίνητο θα μεταβιβάζει το ½ εξ αδιαιρέτου στον άλλο σύζυγο. Σημαντικό είναι ότι το προγαμιαίο συμβόλαιο με το οποίο επιλέγεται το σύστημα της κοινοκτημοσύνης καταλαμβάνει και τη μέλλουσα περιουσία των συζύγων.
Οι δικηγόροι του γραφείου μας με τη μεγάλη τους εμπειρία σε θέματα οικογενειακού δικαίου και διαζυγίων μπορούν να σας ενημερώσουν για το πότε είναι συμφέρον και ορθό να καταρτίζεται προγαμιαίο συμβόλαιο και πότε όχι, καθώς και να αναλάβουν τη σύνταξη προγαμιαίου συμβολαίου σύμφωνα με τις επιθυμίες σας ώστε να υπάρχει μία δίκαιη ρύθμιση που να σας καλύπτει.